W związku z wejściem w życie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2025 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu (Dz. U. 2025 poz. 564), które wprowadziło w Polsce nakaz szczepień drobiu gatunku kura oraz indyk przeciwko ND, Powiatowy Lekarz Weterynarii w Głogowie udostępnia listę laboratoriów wyznaczonych celem zapewnienia możliwości realizacji obowiązków wynikających z powyższego rozporządzenia, w tym nadzoru nad skutecznością szczepień:

Laboratorium Zakładu Chorób Drobiu PIW – PIB w Puławach
ZHW w Olsztynie
ZHW w Gdańsku
ZHW w Gorzowie Wielkopolskim – Oddział Terenowy w Zielonej Górze
ZHW w Bydgoszczy – Oddział Terenowy we Włocławku
ZHW w Warszawie – Oddział Terenowy w Siedlcach

Rzekomy pomór drobiu (ang. Newcastle disease, ND) stanowi ogólnoświatowy problem dla branży drobiarskiej, powodując ogromne straty ekonomiczne w chowie i hodowli drobiu, co przekłada się na produkcję jaj i mięsa drobiowego.

CZYNNIK ETIOLOGICZNY

Wirus rzekomego pomoru drobiu - Orthoavulovirus javaense (OAV-J) - wykazuje dużą przeżywalność w środowisku (zwłaszcza w kałomoczu), nawet przez okres kilku tygodni. Wirus ten jest oporny na wilgoć, wysychanie oraz gnicie. Wirus jest inaktywowany przez formalinę, środki fenolowe i utleniające, chlorheksydynę oraz podchloryn sodu (6%).

GATUNKI WRAŻLIWE

Na zakażenie wirusem rzekomego pomoru drobiu wrażliwe są zarówno ptaki gospodarskie, domowe, jak i dzikie. Najbardziej wrażliwe są w szczególności ptaki z gatunku kura domowa (Gallus gallus).

U indyków z reguły nie dochodzi do rozwoju ciężkich objawów klinicznych choroby. Wrażliwe na zakażenie są również strusie, gołębie ptaki łowne (bażanty, kuropatwy, przepiórki), ptaki domowe (kanarki, papugi), a także ptaki wolno żyjące. Ptaki wodne mogą być zakażone podklinicznie i w ten sposób przyczyniać się do transmisji wirusa.

CHOROBA U GOŁĘBI

U gołębi rzekomy pomór drobiu nazywany jest paramyksowirozą (potocznie „kręćkiem”). W populacji tych ptaków występuje wariant gołębi, który jest mało podatny na adaptację do tkanek kur. Gołębie są także wrażliwe na zakażenie wariantem APMV-1. Zakażając się, stają się wektorem wirusa i tym samym mogą potencjalnie stanowić zagrożenie dla zdrowia stad kur.

STATUS PRAWNY

Zgodnie z klasyfikacją chorób zakaźnych w UE, na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/1882, rzekomy pomór drobiu jest chorobą kategorii A+D+E. Rzekomy pomór drobiu jest wymieniony w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Oznacza to, że jest to jednostka chorobowa, która podlega obowiązkowemu zwalczaniu i wszystkie państwa członkowskie UE zobowiązane są do podjęcia natychmiastowych środków mających na celu likwidację ognisk tej choroby.

DROGI TRANSMISJI WIRUSA

Zakażone ptaki wydalają wirusa z wydychanym powietrzem, wydzieliną z dróg oddechowych oraz kałomoczem. Materiał genetyczny wirusa stwierdzany jest także w tuszkach oraz jajach złożonych w trakcie ostrej fazy zakażenia szczepami wysoce zjadliwymi. Główne drogi transmisji wirusa to przede wszystkim przemieszczenia:

zakażonych ptaków (zwłaszcza w kontekście organizowanych pokazów i wystaw),
produktów drobiowych,
ludzi oraz skażonego sprzętu stosowanego do obsługi gospodarstw.

OBJAWY KLINICZNE

Okres inkubacji choroby wynosi od 2 do 15 dni (średnio 5-6 dni), u niektórych gatunków nawet powyżej 20 dni. W przebiegu ND, obserwuje się następujące objawy kliniczne:

sapanie, kaszel, kichanie i rzężenie;
drżenia mięśni, paraliż skrzydeł i kończyn dolnych, nienaturalnie skręcona szyja (torticollis);
biegunka (często zielonkawa).

Co ważne, u kur niosek choroba manifestuje się inaczej niż w stadach brojlerów kurzych. U tej grupy produkcyjnej obserwuje się przede wszystkim spadek nieśności oraz nieprawidłowości w budowie jaj (nietypowy kształt, odbarwienie skorup, a także tzw. „lanie jaj”, czyli składanie jaj bez skorup).

PROFILAKTYKA SZCZEPIENIA (IMMUNOPROFILAKTYKA):

Zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem, szczepienia przeciwko ND są obowiązkowe (Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2025 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu)
Na rynku dostępnych jest 40 preparatów.
Zgodnie z zasadami sztuki lekarsko-weterynaryjnej program immunoprofilaktyki jest układany przez lekarza weterynarii, specjalistę w dziedzinie awiopatologii, z uwzględnieniem analizy ryzyka wystąpienia ND oraz dostępności szczepionek.

BIOASEKURACJA!

analogicznie, jak w przypadku grypy ptaków; zasady bezpieczeństwa biologicznego na fermach opisano na stronie internetowej GIW, pod adresem: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/zasady-ochrony-drobiu-przed-grypaptakow

Rzekomy pomór drobiu (ND) | Główny Inspektorat Weterynarii (wetgiw.gov.pl)

Metryczka

Podpisał: Janina Świerczyńska
Opublikował: Mariusz Zakrzewski
Publikacja dnia: 2025-10-13

Poprzednia wersja

Wersje archiwalne

Z dnia 2025-07-29 zmiana w dniu 2025-10-13 | opublikował Mariusz Zakrzewski
przyczyna zmiany: Dodanie informacji o laboratoriach oraz plików pdf